BRAKING – Làm gì khi bị mất phanh?

Nếu bạn chưa từng nghĩ về vấn đề bị mất phanh, nghe qua thật đáng sợ. Nhưng khi bạn đã hiểu về việc bị mất phanh, việc đó trở thành một vấn đề thông thường, trong khả năng bạn phải xử lý để giữ an toàn cho bản thân và những người đang lưu thông cùng bạn.

Một số nguyên nhân dẫn đến mất phanh:

Mất phanh thường ảnh hưởng bởi nhiều nguyên nhân:

• Có thể vì xe bạn đã cũ, bộ phận phanh không còn đảm bảo chức năng.
• Bạn vừa kiểm tra bảo trì xe xong. Tuy nhiên, một lỗi kỹ thuật trong lúc thực hiện ảnh hưởng việc mất phanh. Chẳng hạn như kỹ thuật viên chưa xiết chặt bu-lon của bộ phận phanh.
• Một sự cố về va chạm trên đường, tác động đến hệ thống phanh và bạn không hay biết
• Và còn nhiều sự bất ngờ khác, dẫn đến chiếc xe không thể dừng lại bằng việc phanh.

Mất phanh nào?

Chiếc xe 2 bánh bạn sử dụng thông thường, có 2 bộ phanh: 01 ở bánh xe trước và 01 ở bánh xe sau.

1. Mất 1 trong 2 phanh:

Nếu bạn bị hỏng 1 trong 2 phanh, sự việc vẫn chưa là vấn đề lớn. Bạn có thể sử dụng phanh còn lại để dừng xe.

Bạn cũng nên nhớ, Phanh trước ở bánh xe trước, đạt hiệu quả cao hơn (70%) đối với Phanh sau ở bánh sau (30%), trong việc giảm tốc độ và dừng chiếc xe của bạn.

Trong trường hợp này, việc cần làm là giữ thẳng tay lái, giảm tốc độ động cơ (giảm ga, giảm số). Sử dụng phanh còn hiệu lực để giảm tốc độ và dừng xe. Nhớ lưu ý các xe di chuyển xung quanh, để việc dừng được xe vào sát lề đường được an toàn.

Lưu ý:

Hiệu quả phanh trước cao hơn hẳn phanh sau. Khi dùng phanh trước, phải cố gắng giữ thẳng tay lái, không nghiêng xe. Việc nghiêng xe, hay đánh lái trong lúc phanh bánh xe trước, dễ dẫn đến việc mất lái và ngã về hướng bạn không chú ý.

Ngoài ra, đối với một số xe thể thao, được trang bị phanh đĩa, hoặc 2 phanh đĩa phía trước, có thể gây hiện tượng bánh trước bị phanh gấp. Trọng lực dồn về trước, bánh sau bị nâng lên khỏi mặt đường, có thể xem như bị lật thẳng xe về phía trước (gọi là Stoppie). Để tránh tình trạng này, bạn nên sử dụng tay phanh nhẹ nhàng và chậm đều, không nên siết quá nhanh và chặt tay phanh.

Phanh sau, hiệu quả thấp, do đó cần quãng đường dài hơn để dừng chiếc xe. Một vấn đề nữa, là bạn sử dụng 100% lực hãm của phanh sau, dẫn đến việc bị khóa bánh xe sau, gây nên hiện tượng trượt bánh trên đường, phần bánh sau có thể di chuyển lệch về 2 bên. Điều quan trọng lúc này cần làm, là vẫn giữ thẳng tay lái về phía trước, giữ cho xe thẳng đến khi dừng lại.

Để tự tin khi xử lý việc mất 1 trong 2 phanh, bạn có thể tập luyện việc sử dụng 1 phanh để giảm tốc độ và dừng xe.

2. Mất cả 2 phanh

Khi bạn đang di chuyển với vận tốc 40 km/h, theo tiêu chuẩn đối với điều kiện giao thông ở Việt Nam. Trên đường có rất nhiều xe lưu thông xung quanh bạn. Khi bạn cần hãm tốc độ, và phát hiện ra cả 2 bộ phanh đều không có tác dụng. Bạn ngay lập tức cảm thấy như thế nào?

Đó thật sự là một vấn đề lớn về sự an toàn, lo sợ, và hốt hoảng. Đặc biệt đối với những ai chưa điều khiển thuần thục chiếc xe của mình, những người chưa từng trải qua sự cố này, hoặc những người “sợ” điều khiển chiếc xe máy lưu thông trên đường.

Điều đầu tiên cần làm, nhưng đa số trường hợp lại không làm được, đó là bạn phải giữ bình tĩnh, không hốt hoảng.

Khi đã giữ được bình tĩnh bạn cần xử lý theo một trong 2 loại xe:

Xe số:

Vẫn giữ thẳng xe và tay lái, quan sát xung quanh, giảm ga và trả về số thấp. Cách thức này là việc bạn đang sử dụng động cơ và hộp số để hãm tốc độ của xe.

Việc trả về số thấp có thể sẽ khó khăn, và không trả về được trong 1, 2 lần tại thời điểm lúc đầu khi xe bạn vẫn còn ở tốc độ cao.

Khi bạn đã chuyển được về tới số 1 (số có lực tải lớn nhất, và tốc độ chậm nhất), thì không tiếp tục trả số, mà giữ không tăng ga cho đến khi xe có tốc độ thấp nhất và có thể dừng lại. Sau khi đã dừng lại, thì bạn biết phải làm gì tiếp theo rồi, trả về số 0 và tắt máy.

Lưu ý:

Bạn hoàn toàn không nên tắt máy xe ngay khi phát hiện mất phanh. Không tăng ga trong quá trình chuyển số.

Đối với xe sử dụng tay côn (điều khiển ly hợp bằng tay), bạn kết hợp sử dụng để việc trả số được dễ dàng. Tuy nhiên, không giữ luôn tay côn, việc này gây ra quá tính lớn và mất hiệu lực của sức tải động cơ và hộp số.

Xe tay ga:

Xe tay ga được điều khiển hãm tốc độ và dừng xe hoàn toàn nhờ vào bộ phanh của xe. Do đó, mất cả 2 phanh là một vấn đề thật sự phức tạp để bạn xử lý lúc này.

Bạn không thể trả số để giảm tốc độ. Việc thả hết tay ga cũng không tác dụng, vì lúc này bộ ly hợp tự động vẫn đang thực hiện nhiệm vụ của nó, xe của bạn sẽ ở trong tình trạng lao đi theo quán tính.

Vậy bạn cần làm gì lúc này?

Việc đầu tiên, ảnh hưởng không nhiều đến việc giảm tốc độ, tuy nhiên, bạn cũng nên thực hiện: thả hết tay ga, sau đó tăng ga lại chỉ một chút. Việc này giúp động cơ tác động một lực nhất định như một lực hãm, bởi vòng tua máy sẽ thấp hơn nhiều so với tốc độ xe của bạn lúc này. Bạn nên nhớ, chỉ một chút, vừa đủ khi cảm thấy xe có một chút lực hãm.

Việc thứ hai, hành động này khi thực hiện, đòi hỏi bạn cần có kỹ năng sử dụng xe thuần thục. Và tốt hơn hết, là bạn nên tập luyện.

Đó được gọi là kỹ thuật Counter Steering (Đánh lái nghịch), được áp dụng trong đua xe thể thao: MotoGP, Super Moto, MX, FlatTrack,…

Với kỹ thuật này, bạn có thể đánh lái theo 01 trong 02 hướng, trái hoặc phải. Tuy nhiên, với quy định luồng xe và các điều kiện đường phố tại Việt Nam, chúng tôi khuyến khích bạn đáng lái về bên trái.

Để thực hiện thao tác, bạn làm tuần tự như sau:

• Tay phải đẩy nhanh tay lái về phía trước cho đầu xe hướng về bên trái. Tay trái giữ và kéo nhẹ tay lái về phía thân người.
• Đồng thời nghiêng người và xe về bên phải.

Lúc này, xe của bạn sẽ có khuynh hướng xoay ngang, phần đuôi xe sẽ theo quán tính trượt về phía trước bên phía tay trái của bạn.

Bạn càng đẩy tay lái, xe bạn càng xoay ngang.

Khẽ tăng ga nếu thấy xe trượt nhiều về phía trước.

Tốc độ xe sẽ giảm nhờ vào việc phần bánh sau trượt ma sát trên mặt đường.

Kỹ thuật này không hoàn toàn giúp bạn dừng hẳn chiếc xe. Cũng không phải là kỹ thuật đảm bảo an toàn cho bạn khi mất cả 2 phanh đối với xe tay ga.

Trong trường hợp này, đó là các tốt nhất để bạn giảm tốc độ cho chiếc xe 2 bánh bị mất phanh đang lao tới phía trước theo quán tính. Kỹ năng trên, cần được tập luyện để sử dụng tốt nhất.

Bạn có thể, và hoàn toàn sẽ ngã xe, nhưng tốc độ đã giảm rất nhiều, và bạn không lao thẳng vào chướng ngại phía trước với vận tốc lớn.

Lưu ý, trong các trường hợp mất phanh, Khi chưa hãm được tốc độ xe xuống ở mức có thể an toàn, bạn hoàn toàn không nên tắt động cơ (bằng chìa khóa, hoặc công tắc).

Bạn sẽ không muốn bị mất phanh khi đang điều khiển xe. Tuy nhiên, sự bất ngờ luôn luôn có thể xảy ra.

Để hạn chế sự cố mất phanh, bạn cần sử dụng một chiếc xe với hệ thống phanh đạt tiêu chuẩn.

Bạn cũng cần thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống phanh, nhất là trước khi sử dụng.

Ngoài ra, bạn cũng có thể trang bị các phụ tùng hệ thống phanh chính hãng, chất lượng cao phù hợp với chiếc xe đang sử dụng. Tìm hiểu các sản phẩm bộ phận phanh tại Webike: https://shop.webike.vn/

Webike tổng hợp