Hướng dẫn chọn xích xe Non-seal, O-ring hay X-ring cho xe của bạn

  • 06/05/2021
  •  
     
     
5
(3)

Xích xe máy là một vấn đề rất được quan tâm. Vậy lựa chọn xích như thế nào để bộ truyền động của bạn hoạt động với hiệu suất tốt nhất? Trong bài viết này Webike sẽ hướng dẫn chọn xích xe Non-seal, O-ring hay X-ring cho xe của bạn.

Hệ thống truyền động nhông xích (sên) là hệ thống phổ biến nhất hiện nay đối với xe máy. Hệ thống này được sử dụng cho hầu hết các loại xe máy chuyển đổi cấp truyền tải chủ động.

Cấu tạo dây xích xe máy (xích xe máy)

Trong hệ thống truyền động sử dụng xích nhông tải, dây xích là một chi tiết quan trọng. Cấu tạo phức tạp hơn để thực hiện chức năng truyền động từ nhông dẫn động đến nhông sau.

Dây xích được thiết kế để phù hợp với 02 nhông (dĩa) truyền động này. Sự phù hợp dựa trên sự phân loại về kích thước xích, và chiều dài để tương thích với độ rộng và số lượng răng (đường kính) trên cả 02 nhông.

Về cấu tạo cơ khí, dây xích sử dụng cho xe máy là loại xích kết nối con lăn – Roller Chain. Bao gồm các chi tiết kim loại liên kết với nhau tạo thành các mắc xích:

cấu tạo cơ bản của sên xe máy

Cấu tạo cơ bản của dây xích

– Các tấm nối – side bar: bao gồm tấm ngoài – outer plate (x2) và tấm trong – inner plate (x2)

– Thanh chốt – Pin / Bushing (ống lót) (x2). Hiện các loại xích cho xe máy thông dụng ít khi sử dụng ống lót này.

– Con quay – Roller (x2)

– Để nối 02 đầu xích cần một mắc xích nối – Connecting link. Mắc nối này có 3 kiểu: kẹp cài – slip-fit, hay chốt niêm – cotter hoặc sử dụng kiểu chốt tán rivet.

– Ngoài ra, với các loại xích cao cấp, còn có thêm một phốt cao su – seal vị trí giữa tấm ngoài và tấm trong. Thường gọi là O-ring hoặc X-ring.

các kiểu mắc nối sên xe máy

Phân loại dây xích

Đối với xe máy, sử dụng xích thông thường với 5 loại sau: 420, 428, 520, 525, 530.

Cách phân loại trên dựa vào 02 yếu tố chính sau đây:

1- Pitch: khoảng cách giữa tâm của 02 thanh chốt kết nối – Chiều dài mắc xích (ở Việt Nam thường sử dụng thể hiện cho độ lớn của xích)

2- Inside Width / Roller Width: khoảng cách giữa 02 tấm nối bên trong – Chiều rộng mắc xích

kích thước cơ bản sên xe máy

Tính kích thước dây xích

Các thông số phân loại dựa trên hệ thống đo lường tiêu chuẩn của Mỹ – American Standard (ASNI) Roller Chain. Và đơn vị để tính các yếu tố kích thước là inch.

Với loại xích 420, có thể tính 02 kích thước trên như sau:

Pitch = 4 x = ½ inch (0.5 inch) tương đương với chiều dài: 12,70 mm

Width = 2.0 x = ¼ inch (0.25 inch) tương đương với chiều rộng: 6,35 mm

Tham khảo bảng tính kích thước xích thông dụng sau:

bảng kích thước sên xe máy theo inch

Bảng kích thước theo hệ inch

 

bảng kích thước sên xe máy theo milimét

Kích thước theo milimet

Chiều dài toàn bộ dây xích

Có thể tính chiều dài toàn bộ dây xích dựa trên số lượng Pitch hay đếm mắc xích (link). Thông thường con số này sẽ là số chẵn. Đối với xe máy thông dụng, chiều dài khoảng 90 đến 110 mắc xích. Đối với các loại xe dung tích lớn (>250cc), chiều dài dây xích khoảng 102 – 130 mắc.

Trên mặt ngoài tấm nối mắc xích, thường được nhà sản xuất khắc thông tin xuất xứ / tên hãng, thông số kích thước và phân loại xích của hãng.

Độ chùng / căng của xích

Với chiều dài dây xích tiêu chuẩn, khi lắp vào 02 nhông truyền động trên xe, độ dài của xích phải phù hợp. xích quá căng sẽ không thể hoạt động hoặc bị đứt xích, hỏng các răng trên nhông. Xích quá dài, làm độ trùng lớn, hoạt động không ổn định, dễ làm xích trệt hướng, văng ra khỏi các nhông.

kiểm tra độ chùng của sên

Có thể dễ dàng kiểm tra độ trùng / căng của xích để đảm bảo xích đủ độ dài phù hợp. Căn cứ vào khoảng di chuyển của điểm giữa trên phần dây xích nằm bên dưới khi lắp trên xe. Đoạn di chuyển này thông thường vào khoảng  1,2 – 1,6 inch (30 – 40 mm) đối với xe thông thường. Đối với các dòng xe địa hình, đoạn di chuyển khoảng 1,4 – 2 inch (35 – 50 mm). Hoặc có thể tham khảo theo sách hướng dẫn sử dụng của xe, hay nhãn chỉ dẫn thường được dán trên bộ kẹp bánh sau bên phía lắp xích. Hoặc bạn cũng có thể căn cứ theo hướng dẫn của nhà sản xuất dây xích.   

Độ bền

Kích thước của xích phản ánh chủ yếu về hình thức, trọng lượng. Từ đó dẫn đến các yếu tố về truyền tải năng lượng, ma sát và độ bền.

Ngoài 02 kích thước trên, ảnh hưởng đến hiệu suất sử dụng của xích còn có kích thước của con lăn và độ dày của các tấm nối. Đường kính con lăn trong khoảng 7,75mm – 11,10 mm tùy loại xích. Độ dày các tấm nối từ 1,5mm – 2,6mm tùy loại xích và nhà sản xuất. 02 yếu tố này ảnh hưởng phần lớn đến độ bền và sự chắc chắn. 

kích thước toàn bộ sên xe máy

Dây xích phải có độ bền kéo cao, chịu được những tác động lực lớn. Và phải chịu được tác động mài mòn cực kỳ cao của môi trường. Xích với kích thước lớn thường có độ bền kéo cao hơn. Nhưng sẽ nặng hơn, ma sát nhiều hơn và hấp thụ năng lượng cao hơn (có nghĩa tiêu hao năng lượng trong quá trình truyền tải lớn hơn).

Nhà sản xuất thường muốn cho xích bền và chắc chắn hơn với trọng lượng nhẹ hơn. Để tăng tuổi thọ sử dụng xích, nhà sản xuất thường tăng đường kính con lăn và thanh chốt. Và việc tăng kích thước này làm tăng trọng lượng dây xích. Tìm kiếm vật liệu tốt hơn với quy trình sản xuất tiêu chuẩn là phương pháp cơ bản hiện nay để giảm lượng vật liệu và trọng lượng.

Lựa chọn sử dụng xích với kích thước phù hợp

Sử dụng xích với kích thước lớn có thể tăng thời gian bảo trì, sử dụng. Tuy nhiên, xích lớn hơn sẽ làm giảm hiệu suất truyền tải. Có nghĩa làm cho xe yếu đi, không bảo toàn sức tải động cơ hoặc tốc độ.

Hãng sản xuất xe máy đã tính toán và sử dụng loại xích phù hợp để đảm bảo hiệu suất tốt nhất, thời gian sử dụng tối ưu, chi phí bảo trì, thay thế tương ứng. Việc thay đổi loại xích phụ thuộc vào nhu cầu sử dụng riêng.

Loại xích nhỏ với cấp #4 – 415, 420, 428, thường sử dụng với những động cơ dung tích nhỏ, dưới 200cc. Và những loại xe sử dụng hằng ngày để đảm bảo cân đối giữa hiệu suất động cơ, tuổi thọ và chi phí bảo trì. Xích 415 để sử dụng khi cần trọng lượng nhẹ để xe đạt tốc độ cao hơn, nhất là trong môn thể thao đua xe Drag Racing, hoặc Road Racing với các loại xe dưới 150cc.

Với cấp #5 – 520, 525, 530, 532 sử dụng với những động cơ dung tích lớn, mô-men xoắn cao. Các dòng Sportbike, SuperBike, Cruiser, Sport Touring thường sử dụng xích tiêu chuẩn 530. Kích thước xích này giúp tăng độ bền và phù hợp với kiểu dáng xe. Các loại xe khác như Dirtbike, Off-Road, Enduro, Adventure thường sử dụng loại xích hẹp hơn 520 hoặc 525. Loại xích hẹp hơn này giúp giảm trọng lượng, ít ma sát hơn và ít tiêu hao năng lượng truyền tải. Đảm bảo sức mạnh động cơ cho những địa hình xấu.

Những thông tin trên giúp bạn lựa chọn loại xích phù hợp với nhu cầu sử dụng. Bạn có thể tham khảo thêm các thông tin về hệ thống truyền động xe máy tại news.webike.vn.

Hoặc lựa chọn xích xe máy chính hãng, tiêu chuẩn Nhật Bản tại Webike.

Hướng dẫn chọn xích xe Non-seal, O-ring hay X-ring cho xe của bạn

Sử dụng xích xe đúng thông số kích thước là quan trọng. Nhưng, loại thường hay loại có phốt cao su sẽ tốt hơn? Cùng Webike tìm hiểu để lựa chọn phù hợp với nhu cầu của bạn.

Dây xích được thiết kế với các vị trí chịu ma sát lớn giữa các các tấm nối, thanh chốt và con lăn. Các chi tiết này cùng loại vật liệu. Khi hoạt động, ma sát giữa các chi tiết này cùng với ma sát giữa con lăn và răng trên nhông tạo ra tiếng ồn. Đồng thời, sự mài mòn làm giảm tuổi thọ của dây xích.

Để giảm tác động của ma sát, các thanh chốt được phủ một lớp đặc biệt ít ma sát. Và được tẩm dầu bôi trơn. Việc này cơ bản giúp giảm tiếng ồn, giảm độ mài mòn giữa thanh chốt và con lăn.

Sử dụng xích màu từ CYC giúp chiếc xe nổi bật

Tuy nhiên, sự mài mòn giữa tấm nối trong và tấm nối ngoài vẫn rất lớn. Đồng thời dầu tẩm trong thanh chốt có thể bị hao hụt do khe hở giữa 2 tấm nối. Để khắc phục, chi tiết vòng cao su / phốt – seal được thiết kế lắp giữa vị trí 2 tấm nối.

Xích sử dụng Phốt O-ring và X-ring

Mỗi mắc xích được lắp với phốt cao su

Sử dụng xích không có phốt cao su – Non-seal

Như đã phân tích ở trên. Khi sử dụng xích Non-seal, tuổi thọ của xích sẽ không đảm bảo do các tác động của ma sát. Hoạt động khá ồn. Đồng thời, xích cần được thường xuyên bảo dưỡng, vệ sinh, tra dầu mỡ bôi trơn để hoạt động ổn định, đảm bảo hiệu suất của xe.

Sử dụng sên từ D.I.D cho độ bền tốt

Xích chính hãng D.I.D Nhật Bản khá phổ biến với độ bền tốt

Giá thành của xích sẽ phụ thuộc vào thương hiệu sản xuất và loại xích. Với những thương hiệu chất lượng cao, uy tín như: D.I.D, JT Drive Chain, Tsubaki, Sunstar, EK Chain, RK, Regina,… xích được sản xuất với độ chính xác cao, chất liệu tiêu chuẩn, giảm thiểu ma sát, cho độ bền tốt, đảm bảo hiệu suất hoạt động.   

Xích O-ring

Chi tiết vòng cao su được thiết kế với mặt cắt tròn, dạng chữ O. Vị trí lắp đặt này tạo thành một hàng rào bảo toàn dầu bôi trơn bên trong con lăn. Đồng thời ngăn chặn bụi bẩn và chất khác xâm nhập. Phốt cao su O-ring giúp ngăn cản sự mài mòn giữa các tấm nối.

Xích sử dụng O-ring (bên phải)

Khi hoạt động, 02 tấm nối ép vào phốt cao su. O-ring biến dạng tạo thành 2 mặt phẳng tiếp xúc với 02 tấm nối. Hoạt động này giúp giảm thiểu sự mài mòn hai tấm nối. Nhưng với sự tiếp xúc giữa cao su và vật liệu kim loại của tấm nối, nó cũng tạo ra ma sát đáng kể. Sự ma sát này đồng thời làm giảm sức tải / sức mạnh của xe và khiến cho phốt O-ring mau hỏng.

Do đó, xích có sử dụng O-ring cho độ bền cao hơn hẳn loại không sử dụng phốt cao su – Non-seal. Đồng thời hoạt động cũng êm hơn, ít tiếng ồn.

Ngược lại, Xích O-ring cũng có giá thành cao hơn. Và cần bảo dưỡng kỹ hơn. Bạn cần sử dụng những loại dung dịch, dầu bôi trơn riêng biệt để tránh làm tổn hại đến phốt cao su.

Hiện nay, đa số các hãng sản xuất đều có loại xích O-ring này. Là lựa chọn của đa số các Biker. Giá thành chênh lệch dựa trên thương hiệu sản xuất.

sử dụng sên màu từ cyc để làm nổi bật

Xích màu chất lượng cao từ CYC 

Xích X-ring        

Xích X-ring với thiết kế phốt cao su có mặt cắt hình chữ X. Thiết kế này giúp tạo diện tích tiếp xúc nhỏ hơn nhưng hoàn hảo hơn giữa phốt và các chi tiết. Khả năng biến dạng năng động bởi thiết kế chữ X so với dạng chữ O, giúp cho phốt X-ring bền hơn. Đồng thời giúp tăng cường khả năng bảo toàn dầu bôi trơn. Và quan trọng hơn, sự ma sát giữa phốt X và 02 tấm nối thấp hơn do diện tích tiếp xúc ít hơn.

X-ring, theo các nhà sản xuất, giúp tăng tuổi thọ cho xích lên 20%, và tuổi thọ của phốt thăng 50% so với O-ring. Đồng thời, giảm sự ma sát đến 30% so với O-ring.

 

Mắc xích nối sử dụng X-ring

Tuy nhiên, giá thành xích X-ring khá đắt. Và hiện các hãng đang tập trung sản xuất loại xích này. X-ring dùng chủ yếu cho các loại xe dung tích lớn, trên 750cc.

sên X-ring 525 từ DID được ưa chuộng sử dụng

Xích X-ring từ DID với độ bền gấp đôi so với O-ring

Bài viết này có hữu ích không?

Click vào ngôi sao để bình chọn!

Trung bình 5 / 5. Số bình chọn: 3

Không có bình chọn nào!

Tags:

XU HƯỚNG BIKER

Return Top