Trong quá trình sử dụng động cơ chúng ta thường hay có những câu hỏi, thắc mắc liên quan tới dầu động cơ nhưng lại không có câu trả lời, hoặc trả lời không đúng, không đầy đủ, vậy những câu hỏi chúng ta thường hỏi là gì và câu trả lời đúng nhất như thế nào?
>> Xe phân khối lớn nên dùng dầu nhớt loại nào?
>> Những chỉ số cần lưu ý khi chọn dầu nhớt cho xe máy
>> Tìm hiểu tác dụng và tính năng của dầu nhớt xe máy
1. Dầu nhớt động cơ có chức năng gì?
2. Độ nhớt của dầu động cơ được biểu thị bằng gì?
3. Vì sao phải thay dầu và điều gì sẽ xảy ra nếu không thay dầu?
4. Bao lâu mới phải thay dầu?
5. Có thể dùng dầu nhớt xe máy tay ga (Scooter) 4 thì cho xe máy số 4 thì được không ? và ngược lại ?
6. Có thể dùng dầu động cơ xăng trong xe chạy dầu diezel và ngược lại được không?
7. Sự khác nhau giữa dầu tổng hợp và dầu parafin?
8. Cho quá nhiều hay quá ít dầu vào động cơ có gây rắc rối gì không?
9. Sử dụng các sản phẩm tăng cường chất phụ gia trong dầu có gây rắc rối gì?
10. Nên làm gì nếu vô tình nuốt phải hay để dầu dính vào người?
1. Dầu nhớt động cơ có chức năng gì?
Một động cơ được tạo nên bằng rất nhiều bộ phận chuyển động quan trọng như là các pít tông, trục máy, các van và trục cam. Dầu động cơ đóng vài vai trò quan trọng trong việc đảm bảo rằng những bộ phận này làm việc với nhau một cách chính xác.
– Là một chất bôi trơn: giảm ma sát và sự mài mòn xảy ra khi các bộ phận chuyển động cọ sát vào nhau ví dụ giữa lót xy lanh và pít tông hay trục cam.
– Là chất làm lạnh: hấp thụ nhiệt được tạo ra trong khoang đốt cháy và pít tông, làm lạnh động cơ và giúp cản trở tăng nhiệt quá cao.
– Là chất chống rò rỉ: dính khoảng trống giữa vòng pít tông và lót xy lanh để ngăn áp suất cháy ( năng lượng động cơ) thoát ra ngoài.
– Là chất tẩy rửa: ngăn các chất thải của quá trình đốt cháy và các tạp chất được tạo ra do quá trình oxy hóa không bị dính vào phía trong động cơ,giúp giữ nó sạch sẽ.
– Là chất ức chế rỉ sắt: trung hòa các axit được tạo ra do quá trình đốt cháy nhiên liệu, ngăn sự tạo rỉ sắt và sự mài mòn lên phía trên.
2. Độ nhớt của dầu động cơ được biểu thị bằng gì?
– Cấp độ nhớt SAE (J300).
– Dầu nhớt SAE 10W, SAE 40, … là dầu đơn cấp chỉ thích hợp cho một mùa
– Dầu nhớt SAE 5W-40, SAE 20W-50, …là dầu đa cấp, có thể sử dụng quanh năm trong mọi điều kiện thời tiết
3. Vì sao phải thay dầu và điều gì sẽ xảy ra nếu không thay dầu?
Các động cơ làm việc thông qua quá trình đốt cháy nhiên liệu như là xăng dầu. Như một hệ quả các sản phẩm phụ không thể đốt cháy như là xăng dầu cặn và nhọ nồi được sinh ra. Dầu động cơ giữ lại và ngăn các chất cặn bã này không bị đặc lại bên trong động cơ và làm việc để giữ động cơ sạch sẽ nhưng khi nó làm việc này thì tính hiệu quả của nó bị giảm bớt. Ảnh hưởng của nhiệt trong giai đoạn đốt cháy và oxi trong không khí cũng có thể khiến cho dầu tự phân hủy và vì vậy thay dầu sau mỗi thời kì sử dụng là cần thiết. Tiếp tục chạy dầu vượt quá thời gian thay dầu định kỳ theo khuyến cáo của nhà sản xuất có thể gây ra việc hình thành cặn dầu thứ có thể hạn chế sự chuyển động của vòng pít tông và trường hợp tệ nhất có thể khiến cho dầu trở nên dính và giống nhựa đường và gây rắc rối cho động cơ. Thay dầu sẽ rửa sạch bụi và tạp chất , nước và những hạt nhỏ khác mà ảnh hưởng đối nghịch lên động cơ. Để bảo vệ động cơ và giúp máy chạy êm thì thay dầu định kì là việc nên làm.
4. Bao lâu mới phải thay dầu?
Những quy định tiêu chuẩn để thay dầu là quãng đường và thời gian. Thông thường là từ 3000- 5000km hay 6 tháng ( tiêu chuẩn nào trước cũng được) là thời gian định kì thường được sử dụng ở Nhật. Mặc dù xu hướng thay dầu định kì thực sự như được chỉ định bởi nhà sản xuất thì tuân theo từ 10000 đến hơn 15000 km ( hay 1 năm 1 lần). Để thực sự giữ cho một động cơ làm việc liên tục trong điều kiện tốt nhất người ta thường thay dầu theo định kì ngắn hơn.Hơn nữa để phương tiện có công suất lớn hơn như các xe ô tô chạy bằng tua bin hay dầu diezel hay những phương tiện chạy trên những tuyến đường khắc nghiệt thì thời gian thay dầu định kì sẽ được khuyến cáo tùy thuộc vào điều kiện sử dụng.
Nghe có vẻ lạ nhưng chạy xe đường ngắn ( như là chạy trong 10 phút hay tới siêu thị ở địa phương) có nghĩa là dầu chưa làm nóng đủ động cơ hay nước và nhiên liệu có thể tích tụ trong động cơ dẫn tới tăng cặn dầu và rỉ sắt và gây ra sự mài mòn. Vì vậy trong thực tế khi bạn cho rằng xe của mình chưa chạy đủ quãng đường nên không cần thay dầu là một sai lầm. Điều kiện thực tế của dầu trong động cơ ô tô là khó có thể đánh giá và bảo dưỡng thường xuyên một cách cẩn thận là quan trọng để duy trì hiệu suất cao nhất.
Lưu ý một chút: các chuyên gia castrol trả lời câu hỏi trên theo chuẩn của động cơ ô tô. Còn xe gắn máy khác với ô tô là: xe máy chạy vòng tua cao hơn. Ví dụ để chạy tốc độ 70km/h thì động cơ ô tô chỉ quay với vận tốc 3000-4000 vòng/phút. Trong khi ở cùng tốc độ đó thì động cơ xe máy (đang xét về loại xe phân khối nhỏ thông dụng <175cc) phải quay tới tốc độ 5000-8000 vòng/phút cho nên dầu nhớt sẽ nhanh giảm chất lượng hơn. Vì thế đừng thắc mắc tại sao các tài xế ô tô xài “nhớt phi” loại rẻ tiền mà họ vẫn “lười” thay nhớt vậy. Trong khi với xe máy luôn được khuyến cáo là 1000 km/ 1 tháng là phải thay nhớt, với một số loại nhớt chất lượng cao thì có thể tăng lên 1500-2000 km. Blog Xe Cộ sẽ có bài viết review kỹ hơn về sự khác biệt này trong thời gian tới.
5. Có thể dùng dầu nhớt xe máy tay ga (Scooter) 4 thì cho xe máy số 4 thì được không ? và ngược lại ?
Xe máy tay ga vận hành nóng hơn, truyền động vô cấp bằng dây đai (không có hộp số bánh răng) và ly hợp khô, trong khi đó xe số truyền động bằng bánh răng và ly hợp ướt (có dầu).- Dầu nhớt dùng cho xe tay ga (Scooter Oil) được thiết kế để phát huy tính năng vận hành của xe : tăng tốc nhanh, phát huy tối đa công suất, làm mát động cơ tốt hơn và giảm tiêu hao nhiên liệu. Do đó Scooter Oil thường là dầu đa cấp lỏng và có đặc tính ma sát thấp (phù hợp với tiêu chuẩn JASO MB). Như vậy sử dụng Scooter Oil cho xe số sẽ có thể làm trượt ly hợp (vì giảm ma sát ) khiến tổn hao công suất động cơ truyền ra bánh xe, xe sẽ không tăng tốc/giảm tốc tốt và có thể làm ly hợp chóng hỏng.
Dầu nhớt dùng cho xe số phải cân đối tính năng bôi trơn tốt cho cả động cơ, ly hợp và hộp số nên phải có đặc tính ma sát cao hơn (phù hợp với tiêu chuẩn JASO MA) để ly hợp không bị trượt, phụ gia cực áp và chống mài mòn để bảo vệ tốt cho hộp số. Nếu dùng dầu nhớt xe số cho xe tay ga thì sẽ không phát huy được tính năng vận hành của xe tay ga như đã nói trên.
6. Có thể dùng dầu động cơ xăng trong xe chạy dầu diezel và ngược lại được không?
Vì các động cơ xăng và động cơ diezel chạy bằng nhiên liệu khác nhau, chúng có những đặc điểm khác nhau và vì vậy những yêu cầu tiêu chuẩn của các loại dầu cũng khác nhau.
Các đặc tính làm sạch phân tán ( rửa sạch các hạt cặn như là cặn dầu để giữ cho phía bên trong động cơ sạch sẽ) và sự bảo vệ chống ăn mòn cho trục cam là đặc biệt quan trọng trong dầu động cơ xăng. Hơn nữa, các động cơ chạy bằng xăng được cung cấp các chất xúc tác để lọc sạch các khí thải và một công thức dầu chống lại những ảnh hưởng đối nghịch lên những chất này là cần thiết.Mặt khác các động cơ diezel sinh ra nhiều nhọ nồi hơn và vì vậy khả năng để kiểm soát sự tăng lượng nhọ nồi là chủ yếu.Các đặc tính chống axit cũng quan trọng để trung hòa các hạt axit sinh ra bởi quá trình đốt cháy khí lưu huỳnh có trong nhiên liệu diezel. Vì các sự tỏa nhiệt nói riêng được kiểm soát nhiều hơn nên các nhà sản xuất đang thiết kế những động cơ với các thiết bị tỏa nhiệt mà yêu ầu loại dầu có hiệu suất cao.
Vì vậy sử dụng dầu động cơ xăng trong động cơ diezel hay dầu động cơ diezel trong động cơ xăng là không thể.Ví dụ , SL, SJ là sự phân loại hiệu suất của dầu động cơ xăng, tất cả bắt đầu bằng chữ cái “ S” ( cháy tia) và CF,CD vân vân của dầu động cơ diezel với chữ cái “C” ( cháy nén), vì vậy khá dễ để phân biệt chúng . Các dầu sử dụng được cả trong động cơ xăng hay diezel đều mang sự phân loại (SJ/ CF) đã được tạo công thức một cách đặc trưng cho cả hai loại động cơ và có thể sử dụng trong cả hai tùy theo điều kiện sử dụng.
7. Sự khác nhau giữa dầu tổng hợp và dầu parafin?
Dầu parafin bắt nguồn từ dầu thô. Xăng dầu lửa, dầu diezel, dầu đậm đặc ….đều được chưng cất từ dầu thô.Dầu đậm đặc vẫn giữ nguyên các thành phần được tinh chế để sản xuất dầu parafin loại dầu tạo nên thành phần chính (thường được gọi là dầu gốc) trong một vài loại dầu động cơ, dầu máy( gear oil)v.v…. Các loại dầu động cơ được sản xuất mà sử dụng loại dầu parafin này và được tăng cường thêm các chất phụ gia được biết đến như là dầu gốc parafin. Vì các dầu parafin bắt nguồn từ các sản phẩm tự nhiên nên tất cả chúng đều có một mức độ nào đó các tạp chất lẫn trong đó, những tạp chất đó làm giảm một chút hiệu suất của dầu.
Mặt khác dầu tổng hợp được sản xuất theo công thức hóa học bắt nguồn từ một loại nhiên liệu như là dầu hỏa, khi đem so sánh với dầu parafin, nó hầu như không chứa tạp chất và có những đặc điểm vượt trội hơn rất nhiều, bao gồm độ nhớt và khả năng bền nhiệt cực cao. Vì hiệu suất và chất lượng cực kì cao của nó, nên dầu tổng hợp đạt được những ứng dụng nhiều hơn ở những nơi yêu cầu hiệu suất tối đa. Một sự kết hợp của các loại dầu này là trộn dầu parafin và dầu tổng hợp có thể được biết đến như là dầu tổng hợp một phần.
8. Cho quá nhiều hay quá ít dầu vào động cơ có gây rắc rối gì không?
Cho vào quá nhiều dầu có thể gây ra tăng mức tiêu thụ dầu vì chất bôi trơn đổ vào thông qua các van và vậy hãy chắc chắn rằng bạn điều chỉnh mức phù hợp. Quá ít dầu có thể ảnh hưởng tới khả năng của bơm dầu để hút dầu lên. Vì vậy, hãy chắc chắn bạn đổ đầy cùng một loại dầu để duy trì mức độ phù hợp.
9. Sử dụng các sản phẩm tăng cường chất phụ gia trong dầu có gây rắc rối gì?
Các hóa chất phụ gia trong dầu động cơ được sản xuất theo công thức một cách cẩn thận và chuyên biệt để phù hợp với các yêu cầu về hiệu suất của loại dầu cụ thể đó. Thêm các chất phụ gia vào nữa sẽ làm đảo lộn sự cân bằng hóa chất và có thể ảnh hưởng đối nghịch tới chất lượng hiệu suất ban đầu. Cũng không có khả năng nào để vượt quá giới hạn tiêu thụ nhiên liệu và giới hạn thải khí đối với các loại dầu đã nhận được sự phê chuẩn. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất là hợp chất tổng hợp đó sẽ không có bất kì một sự phê chuẩn nào về tiêu chuẩn kiểm nghiệm dầu như là API, ACEA, OEM vì mức độ chất phụ gia sẽ vượt ra ngoài các mức độ được kiểm tra.
10. Nên làm gì nếu vô tình nuốt phải hay để dầu dính vào người?
Trong trường hợp ai đó vô tình nuốt phải dầu, hãy uống thật nhiều nước hay các đồ uống nhẹ khác và ngay lập tức hãy gọi bác sĩ. Không được tìm cách nôn ra. Nếu dầu dính vào mắt, rửa mắt bằng nước sạch trong ít nhất 15 phút hoặc cho tới khi các vết dị ứng thuyên giảm. Nếu vết dị ứng vẫn còn, hãy tìm kiếm sự trợ giúp y tế. Trong trường hợp tiếp xúc với da, hãy cởi quần áo bẩn đó ra, giặt sạch trước khi sử dụng. Lau sạch vết dầu trên da. Rửa kỹ chỗ đó với xà phòng và nước.
Hãy chú ý rằng những thông tin trên đề cập tới dầu động cơ và các biện pháp sơ cứu có thể khác nhau tùy theo các sản phẩm khác nhau. Theo luật “ Trách nhiệm pháp lý sản phẩm”, mỗi sản phẩm đều có một thông điệp cảnh báo, một thông điệp thận trọng khi vận chuyển, các phương pháp sơ cứu, hướng dẫn loại bỏ dầu, hộp đựng dầu và hướng dẫn bảo quản. Hãy đọc kĩ các thông tin này.
Webike.vn
Sưu tầm